2024 March 28 - پنج شنبه 09 فروردين 1403
نگاهي به غدير در احاديث و روايات: غدير، ولايت عشق
کد مطلب: ٥٨٩٤ تاریخ انتشار: ٠١ شهریور ١٣٩٧ - ٠٩:٢٠ تعداد بازدید: 8896
يادداشت » عمومي
نگاهي به غدير در احاديث و روايات: غدير، ولايت عشق


«يا أيها الرسول بلغ ما أنزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله يعصمك من الناس ان الله لايهدي القوم الكافرين» صدق الله العلي العظيم.

سوره مباركه مائده / آيه شريفه 67

بي ترديد اين كريمه به عنوان حيات نوين اسلام به شمار مي آيد و ارزش و جايگاه آن در قرآن كريم به عنوان اكمال دين و ختم نبوت و محور اصلي رسالت پيامبر عظيم الشأن اسلام حضرت محمد صلي الله عليه و آله و صحبه الاوفياء گرديد.

نگارنده اين مقال بر آن است تا به ياري حضرت حق و عنايت رسول حق و پادشاه ملك سخن و امير ملك جود حضرت علي بن ابي طالب أسدالله الغالب كرم الله وجهه در سخن را در گلزار ادب و قرآن مرصوف نمايد.

آيه 67 از سوره مباركه مائده اشاره مستقيم به ولايت بلافصل حضرت امير بعد از رحلت حضرت رحمه للعالمين دارد. جناب أبوالفضل آلو سي صاحب تفسير «روح المعاني» در جلد 6 صفحه 193 از تفسير خود كه از كتب معتبر تفسيري نزد اهل سنت است، مي نويسد: «ابن عباس گفت: اين آيه پيرامون علي بن ابي طالب كرم الله وجهه نازل شده و خداوند سبحان خواست مردم را از ولايت او خبر دهد» و در جلد 6 صفحه 195 مي نويسد: «الشيخان لم يرو يا خبرالغدير في صحيحهما لعدم وجدانهما» به دليل دست نيافتن به منابع و معرفت درست اين خبر را در صحيح خود روايت نكردند و در صفحه 197 همين مجلد مي افزايد: «و أهل السنه قائلون بذلك حين امامته و وجهه تخصيص الامير كرم الله وجهه» اهل سنت به امامت و اختصاص ولايت به آقا اميرالمؤمنين اعتقاد دارند.

عضدالدين ايجي از ائمه و بزرگان رجالي اهل سنت در كتاب «المواقف» جلد 3 صفحه 616 آورده است: «بعضي چون ابن ابي داوود سجستاني و ابو حاتم رازي خواستند پيرامون غدير شبهه وارد كنند و موضوع غدير را ابطال نمايند و گفتند: «روز غدير علي در يمن بود» كه پاسخ داده مي شود: اين سخن رد است و با اصل حديث (من كنت مولاه فهذا علي مولاه) منافاتي ندارد و رفع شبهه گردد كه مولي (مفعل) به معني أولي (أفعل) از هيچ لغوي و نحوي زبان و ادبيات عربي نقل نشده و معناي (مولا) (ناصره) ياريگر است.

حديث «غدير» در كتب معتبر اهل سنت

المعجم الكبير / ابوالقاسم طبراتي / ج5 / ص 194

لسان الميزان / ابوالفضل عسقلاتي شافعي / ج2 / ص 288

إجابه السائل / محمدبن اسماعيل امير صنعاني / ج 1 / ص 99

المحصول في علم الأصول حسين رازي / انتشارات دانشگاه امام محمد بن سعود رياض / ج 4 / ص 410

منهاج السنه / ابن تيميه / ج 7 / 314 ، 315 و 317

سنن ابن ماجه / ج1 / ص 4

سنن ترمذي /ج /5ص297

مسند أحمد حنبل / ج1 / ص331 ، 152 ، ،119 ،118 84 / ج4 ص 372 ، 370 ، 361 ، 281 / ج5 ص 419 ، 370 ، 366 ، 347

الآحاد و المثاني / ابوبكر شيباني / ج4 / ص 325

سنن كبري نسايي / ج 5 ص 130 ، 108 ، 45

مسند ابي يعلي / ج 1 / ص 429. / ج 11 / ص 307

كنزالعمال / حسام الدين متقي / ج1 / ص 187 / ج5 / ص 290 / ج11 ص 608 ، 603 ، 331

واژه «ولي» در قرآن كريم


اين واژه در قرآن كريم به گونه هاي متفاوت آمده است در سوره مباركه بقره آيه 257 آمده است «الله ولي الذين آمنوا» و در سوره مباركه مائده آيه 55 خداوند مي فرمايد «إنما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلوه و يؤتون الزكاه و هم راكعون» و در جانب ديگر با كريمه اول سوره مباركه ممتحنه برخورد مي كنيم «يا أيها الذين آمنوا لاتتخذوا عدوي و عدوكم اوليا».

راغب اصفهاني صاحب كتاب شريف «مفردات القرآن» در صفحه 1617 مي نويسد: «الولي: المطيع و المحب» ولي يعني: پيرو و دوستدار و ابوبكر كلاباذي در جلد 1 صفحه 74 كتاب خود «التعرف لمذهب التصوف» همين معنا را بيان نمود و مي افزايد: «يقال للمؤمن ولي الله» به مؤمن ولي خدا گفته مي شود. محمدعلي صابوني در مختصر ابن كثير نوشته: «المؤمن ولي الله اين كان و حيث كان» مؤمن ولي خداست هرجا باشد و هرچه باشد. با قدري تأمل و درايت

در مي يابيم كه خداوند خود و رسول خويش و مؤمناني كه نمازگزار و زكات دهنده مي باشند را دوستداران بشريت معرفي مي كند.

پاسخ به يك شبهه

بعضي از نكته سنجان با برخورد به عبارت آرام بخش «اشهد ان عليا ولي الله» حضرت امير را به عنوان «سرپرست خداوند» ترجمه مي كنند و اين ناشي از كم دقتي و بي انصافي و عدم رعايت امانت هاي علمي در عبارت فوق است. اين شبهه در صورتي درست است كه «اشهد أن عليا مولي الله» بيان شود كه مكتب ارجمند اهل البيت عليهم السلام بدان اعتقاد ندارد و حضرت همان عبد صالح و مطيع و محب خداوند مي باشد.

در تأييد اين سخن طبري ازاعلام اهل سنت و صاحب تفسير معروف مي نويسد: «ولي الله: هو من كان بالصفه التي وصفه الله بها و هو الذي آمن و اتقي كما قال الله الذين آمنوا و كانوا يتقون (تفسير طبري / ج6 ص574). ولي خدا كسي است كه متصف به صفتي باشد كه خداوند او را توصيف نموده و او كسي است كه ايمان و تقوي دارد و چنانكه خداوند مي فرمايد: آن كساني كه ايمان دارند و پرهيزگاري مي كنند.

ابن كثير و بسياري از مفسران اهل سنت مي نويسند: «در تفسير آيه كريمه «و من احسن قولاممن دعا الي الله و عمل صالحا» «هذا حبيب الله و هذا ولي الله و هذا صفوه الله و هذا خيره الله» او حبيب و ولي و برگزيده و بهترين آفريده خداوند است. (تفسير القرآن العظيم / ابن كثير / ج4 ص /128 طبري / ج11 ص /109 الجامع لأحكام القرآن / قرطبي / ج15 ص313).

شوكاني از ائمه رجالي اهل سنت در فتح القدير مي نويسد: «اذا استنقعت نفس العبد المؤمن جاء ملك فقال: السلام عليك ولي الله» آنگاه كه نفس بنده مؤمن به نهايت رسد فرشته اي مي آيد و مي گويد: سلام بر تو اي ولي خدا. اين مطلب در بسياري از كتب اهل سنت آمده است. (فتح القدير / شوكاتي / ج3 ص /228 الدر المنثور سيوطي / ج5 ص /138 روح المعاني / آلوسي / ج14 ص /133 طبري / ج7 ص /580 ارشاد العقل / ابوالسعود محمد عمادي / ج5 ص /111 ثعالبي / ج2ص308).

ابن تيميه كه از شخصيت هاي افراطي در معاندت و مخالفت با ائمه اهل البيت عليهم السلام و اتباع آنهاست مي گويد:

1- ان المؤمن المطلق هو البر التقي ولي الله، مؤمن حقيقي با تقوا و پرهيزگار ولي خداست. (مجموع الفتاوي / ج7 ص448).

2- إنما ولي الله صالح المؤمنين و هو اولي بكل مؤمن من نفسه و هوالواسطه بين الله و خلقه في تبليغ أمره و وعده و وعيده. ولي خدا برگزيده از ميان مؤمنان است و او به مؤمن از خودش سزاوارتر است و واسطه بين خدا و آفريدگانش در تبليغ و ترويج اوامر الهي و وعده و وعيد است. (همان مصدر / ج26 ص157).

3- إن ولي الله لايكون الامن وافاه حين الموت بالايمان و التقوي. بي ترديد ولي خدا كسي است كه به هنگام مرگ با ايمان و تقوي به ديدار حق رود. (دقائق التفسير / ج /2 ص221)

شرط ولي الله أن يكون معصوما من الخطا. شرط ولي خدا بودن داشتن عصمت از گناه و اشتباه است. (الاستقامه / ج2 ص /93 الفتاوي الكبري / ج2 ص /390 الزهد و الورع و العباده / ج1 ص125)

مورد اخير ازتوجه خاصي برخوردار است. چه بسا اين انديشه غلط به ذهن خطور كند و اين توهم را پيش آورد كه آيا بعضي از صحابه پيامبر صلي الله عليه و آله و صحبه الأوفياء اهليت و شايستگي اطلاق «ولي» بر آنها را دارند يا خير و مي توان گفت «اشهد ان... ولي الله»

بديهي است مذهب ارجمند اهل البيت عليهم السلام آن را براساس براهين و ادله قاطع رد مي كند و در نزد اهل سنت نيز چنين است. حتي در آراي تندروترين شخصيت هاي ضد شيعي مثل ابن تيميه با پاسخ منفي مواجه مي شويم چون هيچ يك از صحابه داراي عصمت نبوده و عصمت پيامبر و اهل البيت عليهم السلام در قرآن ثابت و بلاخلاف است. «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهر كم تطهيرا» (الأحزاب33 /).

ابن تيميه پيرامون اين كريمه مؤكداً بيان مي دارد منظور از اهل البيت در آيه مذكور علي و فاطمه و حسن و حسين است (منهاج السنه / ج7 ص394) و شامل هيچ يك از صحابه نمي شود (صحيح مسلم / ج7 ص /123 شرح النووي / ج15 ص /181 ترمذي / حديث شماره 3130 ، 3719 ، /3129 مسند احمد حنبل / حديث شماره 1323 ، 2903 ، 13529 ، ،16374 25300).

رأي قاطع ابن تيميه

ابن تيميه در جلد سوم از كتاب «درالتعارض» خويش مي نويسد:

«اين كه علي مؤمن است و ولي ولي الله و از گروه اهل بهشت و آن هم قبل از اثبات امامت شايد به گمان آيد در حد و قالب يك نقل باشد و نقل نيز يا متواتر است يا آحاد. بايد پاسخ داد: از اسلام علي (نخستين مرد مسلمان كه در مسند احمد حنبل حديث /2903 البدايه و النهايه / ج /335 والآحاد و المثاني / ك1 ص149 و... موجود است) و جهاد و نماز و عبادت او و... به طور متواتر آمده است و مهم تر آن كه خلفا نيز آنها را نقل كرده اند آيا مي توان به كفر و فسق نامبردگان اعتقاد داشت پس اگر به ولايت علي و ولي الله بودن او اعتقاد نداشته باشيم به كفر و فسق... بايد اعتقاد داشت.

پايان اين مقاله را كه با الهام از كريمه «الذين يستمعون القول فيتعبون احسنه اولئك هديهم الله و اولئك هم اولواالالباب» آيه 18 از سوره مباركه زمر به نگارش آمده با برگزيده چند بيت از قصيده طولاني استاد صمداني مفسر رباني حكيم كامل و عارف و اصل جناب پروفسور سيدامير محمود انوار (ادام الله توفيقاته) مزين مي سازد:

آن دم كه عالم تيره بد زشتي به خوبي چيره بد

تن بر فلك از بي خودي يوسف به چاه تيره بد

اهريمن كفر و جفا بر ملك عالم خيره بد

رسم ستم گسترده بد خوان كريم برچيده بد

آمد رسول مصطفي در دست قرآن خدا

بر جاهلان جاهلي تابيد انوار هدي

عالم سراسر نور شد ظلمت به كلي دور شد

تا آن شب ديجور شد تابيد خورشيد علي

گفتا هر آن كس را كه من سرور بدم اندر زمن

سرور علي باشد چو من رفتم از اين دار فنا

من شهر علم سرمدم وحي الهي بر يدم

باب مدينه علم من باشد علي مرتضي

گفتا كه نك رهبر علي و ان هادي جنت علي

و ان ساقي كوثر علي و ان صهر پيغمبر علي

در بدر و در رزم احد صفدر علي حيدر علي

گفتار حق را بي گمان مظهر علي مطهر علي

بدر رخش در بدر بين شير خدا در صدر بين

توفنده چون تندر علي در عرصه گاه بذر بين

در بدر آمد شير حق و اندر احد شمشير حق

در خيبر آمد دست حق ديده گشا اين قدر بين

برگزيده از قصيده جناب پروفسور سيدامير محمود انوار



Share
1 | محمد جواد ملكان | Iran - Tehran | ١٢:٠٠ - ١٤ مهر ١٣٨٨ |
با سلام و عرض خسته نباشيد به اطلاع دوستان و سروران گرامي مي رسانم كه از مطالب شما در وبلاگ www.shia-shobhe.blogfa.com با ذكر منبع استفاده مي كنم،شايد ما هم تونسته باشيم در اين عرصه مفيد واقع شده باشيم. يا علي(ع) مدد
2 | عبدالحسين | Iran - Tehran | ١٢:٠٠ - ١٤ آذر ١٣٨٨ |
سلام خسته نباشيد، آيا جملات زير از قول ابوبکر در کتب اهل سنت آمده ؟ 1ــ اقيلوني فلست بخيرکم و علي فيکم... 2ــ «وليتکم و لست بخيرکم فان استقمت فاتبعوني و ان اعوجت فصوموني» (زمامدار شما شدم ولي از شما بهتر نيستم پس اگر بر مسير درست گام برداشتم از من پيروي کنيد و اگر منحرف شدم مرا به راه راست راهنمايي کنيد) 3ــ «إنّ لي شيطاناً يعترينى، فإذا ملتُ فسدّدونى»( من شيطاني دارم كه گاهي بر من مسلّط ميشود وهر وقت ديديد أز راه راست منحرف شدم مرا به راه راست بازآوريد)

پاسخ:
با سلام
دوست گرامي
1- در مورد اقيلوني ولست بخيركم (بدون عبارت وعلي فيكم) و نيز روايت وليتكم ولست بخيركم در آدرس ذيل ، مدارك اهل سنت را نقل كرده‌ايم :
http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=1923
2- روايت «ان لي شيطانا يعتريني» نيز در ادرس ذيل مورد بحث قرار گرفته است :
http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=1984
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات
3 | عبدلعلي نجفي | Iran - Tehran | ١٢:٠٠ - ١٤ آذر ١٣٨٨ |
به نام خدا
سلام
با عرض تبريک عيد به همه ي دوستان عزيز.به نکته اي جالب در کتاب شريف بحارالانوار برخوردم که ديدم حيف است اگر بعضي از دوستان از وجود اين حقيقت بي اطلاع باشند.
مطابق احاديثي که محدثان شيعه و سني از حضرت پيامبر(ص) نقل کرده اند که آن حضرت(ص) هواداران و پيروان اميرالمومنين(ع) را به اسم ((شيعه)) ناميده اند.
جلال الدين سيوطي از جابربن عبدالله انصاري و عبدالله بن عباس روايت کرده است که پيامبر اکرم(ص) در تفسير آيه ي:
((ان الذين امنوا و عملوا صالحات اولئک هم خير البريه))--بينه/7
به مولانا اسد الله علي بن ابي طالب(ع) اشره کردند و فرمودند:((او و شيعيانش در روز قيامت رستگار خواهند بود))
--قال رسول الله(صلي الله عليه و اله وسلم): علي(ع) و شيعته هم الفائزون--
و احاديث و روايات بسياري گواه بر اين مدعاست که نام شيعه نخستين بار از زبان مبارک حضرت رسول الله (ص) بر پيروين حضرت اميرالمومنان(ع) اطلاق شده است. و نکته ي جالب تر که باعث افتخار ما شيعيان است علاوه بر اين مقام و ارزش معنوي شيعيان از لحاظ طينت و اصل آفرينش نيز فرموده اند:
((شيعتناخلقوا من فاضل طينتنا))//بحارالانوار/ج5/ص303
آري از زيادي گل وجودي اهل بيت(سلام الله عليهم) شيعيان خلق شده اند واين مايه ي فخر و مباهات براي پيروان مکتب حقه ي شيعه است.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
سعادت دنيا و آخرت در دوستي با امير مومنان علي بن ابي طالب(سلام الله عليهما)

جناب شيخ صدوق(ره) از پدر ارجمندشان از عبدالله بن الحسين المودب...از ابن عمر که گفت:از حضرت رسول(ص) راجع به اميرالمومنين علي بن ابي طالب(ع) سوال کرديم((ظاهرا سوال اعتراض گونه بوده است)) حضرت(ص) ناراحت شده و سپس فرمودند:
((گروهي که در اطراف علي(سلام الله عليه) گفتگو و کنجکاوي ميکنند چه قصد و منظوري دارند؟؟جايگاه او نزد خداوند مانند منزلت من پيش پروردگار است. بدانيد کسي که علي(ع) را دوست داشته باشد مرا دوست داشته و کسي که مرا دوست داشته باشد خداوند از او راضي است و کسي که خدا از او راضي باشد بهشت مزد اوست))

بازهم اين عيد بزرگ عيد امامت را به تمامي شيعيان تبريک و تهنيت ميگويم و اميدوارم قدر اين موهبت الهي را بدانيم
//ولايت روشناي مشرقين است--ولايت قيمت خون حسين(ع) است//
((منظور از ولايت ولايت حضرت امير-ع است))

يا حق
4 | علي قندهاري | Iran - Isfahan | ٠٦:٤٥ - ٢٤ آبان ١٣٨٩ |
بسيارقابل استفاده بوداجرشمابارسول الله واميرالمومنين
5 | محسن كيخا | Iran - Zahedan | ١٢:٣٤ - ٠٧ مرداد ١٣٩٢ |
با عرض سلام وخسته نباشيد واقعا دستتون درد نكنه واقعا داريم از مطالب خوبتون استفاده ميكنيم التماس دعا
6 | رضا جليلي | Iran - Tehran | ٢٣:٠٨ - ٠١ آبان ١٣٩٢ |
با سلام محضر مبارک استاد عزيزم جناب آقاي دکتر قدمي مطالب بسيار ارزشمند شما را خوانده و لذت بردم . اجر شما با حضرت باريتعالي و حضرت رسول صل الله و حضرت علي عليه السلام .
7 | محسن فلاحتداري | Australia - Doncaster | ١٦:٤٧ - ٠٦ آبان ١٣٩٢ |
با سلام به استاد گرامي و دوست داشتني ام جناب آقاي دكتر قدمي
مقاله جنابعالي مثل كلاس درس شما پر بار بود و مطالب زيادي را از آن ياد گرفتم
اميدوارم هميشه موفق و سربلند و پيروز باشيد
   
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها