آنچه در پی میآید زندگینامه جامع این دانشمند مجتهد است:
تولد و دوران کودکی
ابوالقاسم خزعلی سال 1304 هجری شمسی در بروجرد از توابع استان لرستان چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم غلامرضا، به شغل ندافی روزگار میگذراند و بسیار شیفته خاندان پیامبر(ص) بود؛ به گونهای که شبها فرزند خود را به روضههای مخفی و منبرهای استادان با سواد آن روزگار میبرد تا بذر عشق و محبت به قرآن و اهل بیت(ع) در دل و جان فرزندش شکوفه بزند.
اوضاع اقتصادی خانواد خزعلی نابسامان بود تا آنجا که مادرش، مرحوم ربابه، مجبور بود محصولات غذایی خانگی، از قبیل ترشی تهیه کند و آن را بفروشد تا کمکی برای مخارج خانواده باشد. آقای خزعلی 10 ساله بود که به همراه خانواده و برخی از بستگان به مشهد مقدس مهاجرت کرد و در آنجا روزگار گذرانید.
دوران تحصیل
ابوالقاسم خز علی در شش یا هفت سالگی به مکتب خانه محله "سرسوزنی" در بروجرد رفت. معلم او فردی بود به نام «سید جعفر شیرازی» که در مسجد محله درس میگفت. با هجرت به مشهد به دبستان رفت و پس از قبولی در امتحان، در کلاس چهارم ابتدایی مشغول به تحصیل شد و همواره از شاگردان نمونه کلاس بود. پس از پایان رساندن کلاس ششم ابتدایی، به دبیرستان رفت. در آن زمان در مدارس، زبان فرانسوی تدریس میشد؛ وی نیز به فراگیری زبان فرانسه مشغول بود که بعدها آن را رها کرد.
در سن 17 سالگی ـ هم زمان با سقوط حکومت رضاشاه و اشغال ایران از سوی متفقین ـ به کار نوشتن دخل و خرج مغازهای و توزیع جنسها بین کسبه سرگرم بود تا از این راه، به امرار معاش خانواده کمک کند که ناگهان، بارقههای اشتیاق به علوم حوزوی و تحصیل حوزه علمیه مشهد دل و جانش را شعله ور ساخت؛ به گونهای که کار و کسب را وانهاد، به تحصیل علوم دینی روی آورد.
مقدمات را در حوزه مشهد فرا گرفت و برای تحصیل سطوح به سراغ استادان ممتاز آن دیار رفت. دو سال قبل از ازدواج راهی قم شد تا از محضر بزرگان آن شهر مقدس نیز بهره گیرد و برای نخستین بار در درس خارج فقه آیت الله بروجردی(ره) و خارج اصول امام خمینی(ره) حاضر شد که این مسأله تا سالها ادامه داشت. همچنین وی در زمینه فلسفه و تفسیر نیز از استادان بسیاری در حوزه علمیه قم بهره برد.
اساتید و دوستان
آیت الله خزعلی در طول دوران تحصیل خود از محضر استادان ممتاز و وارسته بسیاری بهره برده است. نخستین استاد وی، مرحوم «سید جعفر شیرازی» بود که در مکتب خانه به ایشان قرآن و مسائل مذهبی را آموخت. وی از اینکه نخستین استادش یکی از فرزندان پاک حضرت زهرا(س) بوده اظهار خرسندی میکند و آن را به فال نیک میگیرد.
با شروع به تحصیل در حوزه مشهد، "صرف و نحو" را نزد شیخ «علی اکبر دامغانی» فرا گرفت و کتاب "مغنی اللبیب" را نزد «محقق قوچانی» خواند. "معالم"، "لمعه" و "قوانین" را نزد «سید احمد یزدی» آموخت. "رسائل"، "مکاسب" و "کفایه" را نزد مرحوم شیخ «هاشم قزوینی» و بخشی از کفایه را نزد شیخ «مجتبی قزوینی« فرا گرفت. این دو، از استادان ممتاز حوزه علمیه مشهد در علم و عمل بودند که آثار علمی و معنوی ایشان، هنوز در میان شاگردانشان و در رشد و تعالی حوزه علمیه مشهد باقی است.
آیت الله خزعلی در قم، در درس خارج فقه آیت الله بروجردی(ره) و درس خارج فقه حضرت امام خمینی(ره) شرکت کرد. وی همچنین مدتی در درس آیت الله بهجت(ره) حاضر شد و از محضر این مرد بزرگ نیز کسب فیض کرد. در بخش فلسفه، "اشارات" را نزد مرحوم حاج شیخ «جواد خندقآبادی تهرانی» خواند و در درس "منظومه" و "اسفار" علامه طباطبایی(ره) حاضر شد. آیت الله خزعلی در دوران تحصیل و مبارزه با طلاب و فضلای بسیاری همراه بود که از میان آنان میتوان به شهید آیت الله مطهری(ره)، شهید آیت الله بهشتی(ره) و آیت الله ربانی شیرازی(ره) اشاره کرد.
فعالیتهای علمی و فرهنگی
آیت الله خزعلی در سالهای تحصیل و مبارزه خدمات فرهنگی و علمی شایانی به جامعه اسلامی ارزانی داشته است. مهمترین خدمت فرهنگی ایشان در دوره طاغوت، تنویر افکار عمومی و آگاه کردن جوانان مستعدّ و انقلابی از خطرهای موجود، همچون جریانهای التقاطی و تز اسلام منهای روحانیت و مبارزه با جریان روشن فکری غیر متعهد بود. وی در سخنرانیهای خود همواره بر اسلام ناب و اصیل پای میفشرد و جوانان را به اُنس با علما روحانیت شیعه و پرهیز از فراگیری اسلام از دست دیگران دعوت میکرد.
در زمینه فعالیتهای علمی، تنها اثری که از وی به چاپ رسیده، تفسیر سوره فاتحة الکتاب است. همچنین او بر شعرهای عینیه ابن ابی الحدید درباره امیرمؤمنان هفت شرحی نگاشته است و در زمینههای قرآنی نیز تلاشهایی انجام داده است. بیشتر مطالعات و فعالیتهای ایشان درباره قرآن و نهج البلاغه است.
همچنین مؤسسه تحقيقاتى حضرت ولى عصر عليه السلام در سال 1370 (هجري شمسي) زير نظر ایشان با مسئوليت آیت الله دکتر سيد محمد حسينى قزوينى در راستاى تحقيقات معارف اسلامى به ويژه بخش فقه، رجال و حديث تأسيس گرديد.
خدا رحمتش كند
اما خوب بود يه تصويري از ايشان هم مي گذاشتيد. در همين قسمت